Ekzema

Ekzemalar (dermatit) en sık görülen deri hastlıklarının başında gelirler. Tetikleyici faktörler sonucu deride bir reaksiyon gelişir ve bu reaksiyon değişen şiddette kaşıntı, kızarıklık, çatlak, soyulma ve kabuklanmayla sonuçlanır. Reaksiyonların şiddetine göre kuruluktan su toplamasına kadar değişebilen şiddette klinik bulgular gözlenebilir. Oluşum sebebine göre farklı alt tiplere ayrılır.

İrritan kontakt ekzema: Derinin deterjan, sabun, kimyasallar, sık yıkama gibi tahriş edici uygulamalara maruz kalması deri yüzeyindeki koruyucu tabakayı ortadan kalkmasına neden olur ve ekzema bulguları ortaya çıkar. Tedavide bu maddelerin tamasından kesin olarak kaçınmak gereklidir.

Allerjik kontakt ekzema: Metal takılara bağlı oluşan ya da meslek gereği bazı maddelere tekrarlayan temas sonrası oluşan ekzema bu gruptandır. Bu tip ekzema ilk kez karşılaışan bir maddeye temasla aniden gelişebildiği gibi tekrarlayan temas ile zaman içinde de ortaya çıkabilir. Temas devam ettiği müddetçe reaksiyon temas alanında sınırlı kalmaz ve giderek vücuda yayılır.

Atopik ekzema: Genellikle bebeklik çağında başlayıp giderek azalan bir seyir izleyen ancak yetişkinlerde de görülebilen bir ekzema türüdür. Bebeklerde yanaklarda olan döküntü yaş ilerledikçe eklem iç yüzlerinde ve kıvrım bölgelerinde görülmeye başlanır. Genetik olarak allerjik hastalıklar yatkınlığı olan bireylerde çevresel faktörlerin etkisiyle ortaya çıkar. Bu hastalarda cilt kurudur ve derinin koruyucu bariyer fonksiyonunda bozukluk bulunur. Atopik ekzema tekrarlamaya eğilimlidir bir ekzema türüdür ve uzun süreli tedavi gerektirir. Nemlendirme ve uygun temizleyicilerin kullanımı atakların kontrol altına alınmasını kolaylaştırır.

Seboreik ekzema: Saçlı deri, yüzün T bölgesi, kulak içi ve göğüs ile sırt ortta hatta yerleşebilen kızarıklık, kaşıntı ve sarı kabuklanmalarla karakterize bir ekzema türüdür. Genellikle yağlı deride daha sık görülen bir ekzemadır, genetik yatkınlık zemininde gelişir. Hastalık hemen her zaman tekrarlama eğilimindedir, özellikle stres ve hava değişikliği atakları tetikler. Yaz döneminde azalma eğilimindedir. Uygun cilt bakım ürünleri ve uygun şampuan kullanımı ile atak sıklığı azaltılabilir.

Ekzemada öncelikli tedavi sebebin ortadan kaldırılmasıdır. Bazı ekzema türlerinde neden olan etmen allerji testleri yardımı ile saptanabilir (allerjik kontakt dermatitte yapılan yama testi gibi). Hastalığın hemen her çeşidinde cildin koruyucu yağ tabakası bozulduğu için bu tabakayı yerine koymak barriyer fonksiyonunu güçlendirmek adına çok önemlidir. Bu da nemlendirici kremlerle yapılmaktadır. Bunun dışında ekzema tedavisinde sıklıkla reçete edilen kortizonlu ilaçlar bilinçsiz kullanıldığında çeşitli yan etkilere yol açabilmektedir. Bu sebeple özellikle tekrarlayan ekzemalar mutlaka bir dermatoloji uzmanı tarafından değerlendirilip tedavi edilmelidir. Tedaviye yanıtsız hastalarda,sık tekrarlayan durumlarda tanıyı kesinleştirmek ya da ayırıcı tanı yapabilmek için bir deri biyopsisi uygulanabilmektedir.